Steve Vai toont zich dankbare winnaar van de Sena European Guitar Award

Interview door Jean-Paul Heck – Warm, authentiek, verrassend maar vooral oprecht. Die woorden kwamen op 9 juli allemaal boven bij de uitreiking van de Sena European Guitar Award (SEGA) aan de Amerikaanse virtuoos Steve Vai. ,,Het is geweldig dat een organisatie zoals de Sena deze prijs steunt. Het is meer dan alleen een duim omhoog voor muzikanten die jaren hard werken om een carrière op te bouwen.”

‘Dit is één van de mooiste dagen uit mijn leven’

Vai nam de prijs in poppodium Gebouw-T in het Brabantse Bergen op Zoom in ontvangst. Het werd voor hem, zijn vrouw Pia en zijn bandleden een dag om nooit te vergeten. De Amerikaanse gitarist werd in de Hofzaal van stadskasteel Het Markiezenhof ontvangen door Frank Petter, de burgemeester van de stad. Daarna werd hij overweldigd door honderden fans die rondom de rode loper voor Gebouw-T een haag hadden gevormd. Onder luid applaus onthulde Vai er zijn eigen winnaarsbanier. ,,Ik ben toch wel wat gewend maar deze dag komt echt hard binnen bij mij en Pia. Ik kan alleen maar een diepe kniebuiging maken voor de organisatie, het stadsbestuur en mijn fans die hier zijn. Ik heb tijdens de uitreiking meerdere keren kippenvel gehad. Zo indrukwekkend was het.” De Sena European Guitar Award werd een eerbetoon aan het wonderkind uit New York die onder de vleugels van inspirator Frank Zappa doorbraak. Nadat zijn voormalige Whitesnake-metgezel Adrian Vandenberg hem de award uitreikte, feliciteerde oud-winnaars zoals Brian May (Queen), Steve Lukather (Toto), George Kooymans, Walter Trout en vrienden zoals Todd Rundgren en Dweezil Zappa hem vanaf het witte doek. Oud-winnaar Jan Akkerman, de band Navarone en talentvolle gitaristen zoals Rick Moonen, Tom Renet, Richard Hallebeek en Marcel Singor speelden.
Dat 56-jarige Vai de nieuwe winnaar van de award is verbaasde niemand. Het wonderkind dat op 18-jarige leeftijd werd ontdekt door Frank Zappa is al ruim 35 jaar een inspiratiebron voor muzikanten over de hele wereld. Hij blijkt een volbloed intellectueel te zijn die meerdere talen vloeiend spreekt en bovenmatig geïnteresseerd is in de wereld om hem heen. ,,Ik reis al vanaf mijn twintigste bijna onafgebroken over de wereld maar ik geniet nog steeds van mooie plekken en interessante verhalen.” In de suite van Hotel De Draak, volgens de geschiedenisboeken de oudste Herberg van Nederland, toont hij zich respectvol en steekt meteen van wal. ,,Het is geweldig dat er in Nederland een organisatie zoals de Sena is. Het werk dat jullie doen is spectaculair en ik hoop dat Amerika iets van jullie kan leren. Mijn zoon Fire is erg bezig met zaken zoals publishing en bezoekt beurzen zoals de Midem. Hij denkt er zelfs over om naar Nederland te verhuizen om intern bij het bedrijf Talpa te gaan. In Amerika zijn we nog lang niet zover als hier en moet de muzikanten nog altijd hard strijden om netjes te worden betaald. Ik zou absoluut meer willen weten over Naburig Recht.”
Vai zegt erg verrast te zijn door het hele event. ,,Ik heb in mijn leven nogal wat gitaarprijzen gewonnen maar ik heb nooit meegemaakt dat er een speciale award-show voor één winnaar werd georganiseerd. Kijk, als muzikant zit je in een soort rad. Je maakt platen, gaat op tournee en soms komt er een mooie prijs voorbij. Maar dit is zo speciaal en zo persoonlijk. Het is de mooiste schouderklop die ik ooit heb gehad.” Vegetariër Vai lurkt aan een kop thee en legt zijn zwarte cowboylaarzen even op het bijzettafeltje. De boomlange Amerikaan ziet er goed geconserveerd uit. ,,Ik ben een gezondheidsfreak. Ik kan alleen mijn muzikale niveau vasthouden als ik geestelijk en lichamelijk topfit ben. Ik hou van trancedentaal mediteren maar ik ben ook een fanatieke imker. Werken met mijn bijen geeft mij rust.”
De term wonderkind wordt in de muziekwereld maar al te vaak van stal gehaald. Bij Vai is die kwalificering meer dan terecht. Niet voor niets staat hij al jaren standaard in de top van gitaristenpolls. Nadat hij in 1978 een volledig uitgeschreven versie van de Frank Zappa-song The Black Page vanuit zijn woonplaats Boston naar het postadres van de componist in Hollywood stuurde, gingen alle deuren voor hem open. ,,Twee jaar later werd ik door Zappa bij zijn band ingelijfd. Hij is de man die mij alles heeft geleerd.” Het was het begin van een rijke carrière die hem in de jaren tachtig vooral langs een aantal gerenommeerde hardrockgroepen leidde. ,,Eerst speelde ik een band met de naam Alcatrazz. Daarna werd ik gebeld door Van Halen-zanger David Lee Roth. Die was net uit de band gestapt en wilde een gitarist hebben die Eddie van Halen zou doen vergeten.” De bescheiden Vai kijkt er wat bedenkelijk bij. ,,Ik geloof niet in wedstrijdjes binnen de muziek. Maar samen met Roth heb ik twee hele succesvolle platen gemaakt. Samen schreven we alle songs en ik kreeg als gitarist alle vrijheid.” Door de mondiale muziekpers werd Vai meteen gelanceerd als de nieuwe gitaargod van zijn generatie. Het leverde hem ook een opvallende rol op in de blockbuster Crossroads. ,,Regisseur Walter Hill ( Alien, Red Heat) zag in mij de man die de rechterhand van de duivel moest spelen. In de film ga ik een gitaarduel aan met Ralph Macchio (Karate Kid).”
Na David Lee Roth werd Vai in 1986 gebeld door zanger David Coverdale, de voorman van de Engelse rockband Whitesnake. ,,Hij vroeg mij om jullie landgenoot Adrian Vandenberg te vervangen omdat die een polsblessure had opgelopen.” Saillant is dat Vandenberg er ook in Bergen op Zoom bij was om de award uit te reiken aan zijn oude maatje Vai. ,,Dat is toch ook wel een hoogtepunt. Adrian en ik hebben elkaar sinds de Whitesnake-dagen niet meer gezien maar we vlogen elkaar in de armen toen we hier elkaar zagen. Het klikte zoals vanouds weer meteen.”
Vai zelf is de laatste 26 jaar voornamelijk een erg succesvol soloartiest die in 1990 met zijn tweede plaat Passion and Warfare geschiedenis schreef. Grootheden zoals Eric Clapton, Tom Morello (Rage Against The Machine), Jimmy Page en de overleden B.B. King noemden het album één van de invloedrijkste platen in de geschiedenis van de elektrische muziek. ,,Deze maand komt het album opnieuw uit, met een extra CD waarop allemaal songs staan die ook in die periode zijn geschreven. Ik ben nog steeds trots op elke noot die erop staat.” Daarnaast is Vai een veel gevraagd gast en is hij te horen op albums van ondermeer Meat Loaf, Eros Ramazotti, Alice Cooper, Motörhead, Joe Jackson en Ozzy Osbourne. ,,Daarnaast doe ik ook al jaren het project G3 waar we met drie gitaristen het podium delen.” Maar is meer. Zo richtte Vai in 1999 met voormalig oprichter van de muziekketen Guitar Center Ray Scherr zijn eigen platenmaatschappij Favored Nations op. ,,Ik vind het erg belangrijk dat je als artiest eigenaar blijft van je eigen werk. Ik heb in het begin van mijn carrière hele rare deals aangeboden gekregen, waarbij ik zelf bijna niets verdiende aan mijn eigen platen. Ik wist één ding zeker: dat zou mij niet gaan gebeuren.” Voor beginnende artiesten heeft Vai dan ook een belangrijke tip. ,,Verkoop je huid duur en zorg dat je eigenaar blijft van je eigen muziek. Pas dan kun je een gezond fundament creëren voor je eigen carrière.”